Eind 2016 plaatste ik een oproep op New Mama: “Wat wilde jij graag lezen tijdens je verlof”? Ik kreeg ik een mail van Jelske Schel. Ze heeft een eigen praktijk waarin ze vrouwen begeleidt die niet helemaal lekker in hun vel zitten tijdens of na de zwangerschap en in het gezinsleven. Deze praktijk begon Jelske vooral als ervaringsdeskundige. In de eerste drie maanden van de zwangerschap van haar tweede kindje was ze depressief en hierdoor leerde ze veel over vragen en onzekerheden van zwangere vrouwen en moeders. Deze kennis combineert ze met meer dan 10 jaar ervaring als groepsbegeleider in de zorg en jeugdpsychiatrie.
In twee jaar tijd bezochten meer dan 200 vrouwen Jelskes praktijk, op zoek naar steun, tips en vooral ook (h)erkenning. Haar verhaal boeide me meteen en daarom sprak ik met Jelske af voor een interview.
Wat zijn de vragen die je krijgt van deze moeders?
“De vrouwen die bij me in de praktijk komen zijn over het algemeen vrouwen die gelukkig zijn met hun kindje en het moederschap diep in hun hart heerlijk vinden, maar tegelijkertijd toch niet helemaal goed in hun vel zitten. Een deel van hen kampt met een Postpartum depressie, maar dat is slechts 20%. Bij de meeste vrouwen zijn de problemen ‘anders’ van aard. Ze voelen zich schuldig omdat ze een kindje hebben, maar hun zus niet zwanger kan worden. Ze ervaren stress door een schoonmoeder die zich bemoeit met de opvoeding of ze hebben last van hun perfectionisme. Alles moet goed, schoon en op tijd, maar dat blijkt met één of meerdere kleine kinderen vaak makkelijker gezegd dan gedaan.”
Hoe ontstaan deze gevoelens meestal?
“Voornamelijk door hormonen. Hormonen triggeren het karakter van de vrouw, een situatie of een trauma. Karaktereigenschappen worden hierdoor uitvergroot en dat kan ‘ineens’ voor ingewikkelde situaties zorgen.”
Wat kan je het beste doen als je dit soort gevoelens ervaart?
“Voor de omgeving is het vaak lastig te begrijpen waarom vrouwen (tijdelijk) niet goed in hun vel zitten tijdens of na de zwangerschap. Daarom onderdrukken veel vrouwen dit gevoel. “Je hebt toch een gezond kindje, waar maak je je druk om”, zijn uitspraken die vrouwen vaak van hun omgeving krijgen. Niet vervelend bedoeld, maar het kan wel kwetsend overkomen. Daarom is het goed om met een extern iemand te gaan praten. Dit kan een huisarts, psycholoog of therapeut zijn, maar veel vrouwen die ik spreek vertellen dat de aanpak van deze professionals vaak te algemeen is en ze hierin verdieping missen. Ze zijn op zoek naar (h)erkenning en een meer praktische aanpak. Coaching door mij als ervaringsdeskundige is laagdrempeliger en juist heel praktisch.”
Hoe gaat het verder, als een vrouw bij jou aanklopt?
“De meeste vrouwen komen zo’n 4 – 6 keer bij me voor afspraak. Soms alleen, soms samen met hun partner, afhankelijk van hun vragen en behoeftes. Ik ben geen therapeut of psycholoog en ik stel dan ook geen diagnose. Ik heb wel veel theoretische kennis en probeer juist het gat te dichten tussen theorie en praktijk. Ik weet dus veel over wat er (hormonaal) gebeurt met zwangere vrouwen en moeders en ga op zoek naar praktische handvatten die ervoor kunnen zorgen dat de problemen van deze vrouwen opgelost worden. Oefeningen die vrouwen thuis kunnen doen, tips om het gesprek aan te gaan met bijvoorbeeld hun partner of (schoon)moeder, tips om alles wat meer los te laten.”
Wat zijn belangrijke elementen in jouw behandeling?
“Allereerst erkenning. Ik kan me heel goed inleven, omdat ik uit ervaring weet hoe zij zich ongeveer voelen. Ik luister eerst heel goed naar de vrouwen die mij bezoeken, daarna kom ik pas met tips. Ik werk vanuit mijn gevoel en intuïtie en probeer zo persoonlijk mogelijk te zijn. Ik ben ervaringsdeskundige en dat zorgt vaak voor een band tussen mij en mijn cliënten. Verder probeer ik zo laagdrempelig mogelijk te zijn: ik ben heel transparant in wat ik doe en er is bij mij nooit een wachtlijst.”
Met wie werk je samen tijdens jouw behandeling?
“Met heel veel vrouwen start ik de ‘behandeling’ door hun netwerk in kaart te brengen. Wie in hun omgeving kan hulp bieden? Dit kunnen familieleden, vriendinnen of collega’s zijn, maar dus ook andere professionals. Ik verwijs enkel terug naar de huisarts wanneer er sprake is van ernstige zorgelijke psychiatrische problematiek. Ik werk verder samen met verschillende contactpersonen, die ik zelf goed ken en vertrouw. Zet je tien therapeuten op een rij, dan voel je niet met allen een klik en dus moeten er meerdere opties zijn. En bovendien moet iemand echt gespecialiseerd zijn in deze specifieke doelgroep.”
Wil je meer weten over Jelske en de manier waarop zij zwangere vrouwen en moeders helpt? Bekijk dan haar website Praktijk-gericht.nl of Facebookpagina.
